Biden Sri Lanka’nın yeni devlet başkanını kutladı

ABD Başkanı Joe Biden, Perşembe günü yayımladığı X mesajında Sri Lanka’nın yeni devlet başkanı ve Janatha Vimukthi Peramuna (JVP)/Ulusal Halk Gücü (NPP) lideri Anura Kumara Dissanayake’yi kutlayarak şöyle yazdı: “Hint-Pasifik’te barış, güvenlik ve refahı ilerletmek için sizinle birlikte çalışmayı dört gözle bekliyorum.”

ABD Başkanı Joe Biden ve Sri Lanka Devlet Başkanı Anura Kumara Dissanayake [Photo: AP/Evan Vucci/Facebook Sri Lanka President's Media Division]

Biden’ın yorumunun, Asya’da ABD önderliğinde Çin’e karşı yürütülen saldırgan cepheleşme ve savaş hamlelerinin hızla altını oyduğu barış, güvenlik ya da refahla hiçbir ilgisi yoktur. Aksine, bu açıklama, Kolombo’daki yeni hükümetin Sri Lanka’yı Pentagon’un savaş planlarına entegre etmeye devam etmesi gerektiğinin bir ilanıdır.

JVP/NPP lideri, Biden’a “nazik iyi dilekleri” için teşekkür ederek hemen yanıt verdi ve şunları ekledi: “Benim liderliğimdeki Sri Lanka, uzun süredir devam eden dostane ilişkilerimizi güçlendirmek için ABD ile yakın bir şekilde çalışacaktır. Hükümetimin barışçıl, güvenli ve refah içinde bir Hint-Pasifik bölgesine olan bağlılığını da yineliyorum.”

Dissanayake’nin devam ettirme sözü verdiği şey, başta ABD yardakçısı selefi Ranil Wickremesinghe olmak üzere Kolombo’da birbirini izleyen hükümetler tarafından geliştirilen ABD ile sıkı askeri bağlardır.

Sri Lanka’nın halihazırda ABD ile iki askeri anlaşması bulunuyor: ABD ordusunun, ülkenin deniz ve hava limanları da dahil olmak üzere tesislerine erişimine ve ABD askeri personelinin varlığına izin veren Tedarik ve Karşılıklı Hizmetler Anlaşması (ACSA) ve Kuvvetlerin Statüsü Anlaşması (SOFA). ABD, Sri Lanka’yı SOFA’yı geliştirmesi için zorluyor.

Castroculuk, Maoculuk ve Sinhala popülizminin eklektik bir karışımı temelinde kurulan JVP, uzun zaman önce “silahlı mücadele”yi terk etti, anti-emperyalist demagojisini bir kenara bıraktı ve kendisini Kolombo siyaset kurumuyla bütünleştirdi.

Dissanayake ve JVP/NPP liderleri, geçtiğimiz iki yıldır, ABD’nin Sri Lanka Büyükelçisi Julie Chung ile uzun görüşmeler yaptı. JVP/NPP bu görüşmeler konusunda sessizliğini korurken, Chung gelecekteki bir JVP/NPP hükümetine olan güvenini dile getirerek, bu partinin halkta yankı uyandıran “önemli bir parti” olduğunu söyledi.

Soldan sağa, ABD Büyükelçiliği siyasi görevlisi Matthew Hinson, Büyükelçi Julie Chung, JVP lideri Anura Kumara Dissanayake ve JVP Propaganda Sekreteri Vijitha Herath 19 Ekim 2023 tarihinde JVP merkez ofisinde yapılan toplantı sırasında. [Photo: X/Twitter @anuradisanayake]

Hindistan Başbakanı Narendra Modi de 22 Eylül’de Dissanayake’yi seçimi kazanmasından dolayı tebrik ederek “Sri Lanka Hindistan’ın Önce Komşuluk Politikası’nda özel bir yere sahiptir,” dedi ve Kolombo ile “yakın bir şekilde çalışmayı” dört gözle beklediğini söyledi.

ABD, Çin ile savaş hazırlıklarını hızlandırırken Hindistan, Washington’ın Güney Asya’daki başlıca stratejik ortağı konumundadır. Ayrıca önemli bir bölgesel güç olma hedefine sahiptir ve Sri Lanka’yı “komşuluk” ya da etki alanının bir parçası olarak görmektedir. Hindistan aynı zamanda Çin karşıtı Dörtlü Güvenlik Diyaloğu’nun da bir üyesidir. Bu, Japonya ve Avustralya’nın da dahil olduğu ve ABD’nin de facto önderlik ettiği bir pakttır.

Dissanayake ve JVP/NPP liderleri başkanlık seçimlerinden önce Hindistan’ı birkaç kez ziyaret etmiş ve aralarında Dışişleri Bakanı S. Jaishankar’ın da bulunduğu üst düzey yetkililerle bir araya gelerek Modi hükümetine partinin iktidara gelmesi halinde çıkarlarının korunacağı konusunda güvence vermişlerdi. Ayrıca Hindistan’ın Kolombo Büyükelçisi Santos Jha ile de bir araya gelmişlerdi. Jha yabancı elçiler arasında Dissanayake’yi ilk kutlayan kişi oldu.

Çin de Dissanayake’yi tebrik etti. Devlet Başkanı Şi Cinping, Pekin’in “geleneksel dostluğu ileriye taşımak için Devlet Başkanı Dissanayake ile çalışmaya hazır olduğunu” söyleyerek yeni başkanı övdü. Şi ayrıca Çin’in küresel ekonomiyle bütünleşmeyi amaçlayan öncü altyapısı olan “daha verimli ve yüksek kaliteli Kuşak ve Yol işbirliğine (BRI)” duyduğu güveni de ifade etti.

Çin, Sri Lanka’nın en büyük kredi sağlayıcısıdır ve 2000 yılından bu yana Sri Lanka’da 20 milyar ABD doları tutarında 300 projede yer almıştır. Çin’in ana projelerinden biri, adanın güney ucundaki, Doğu Asya’yı Afrika, Ortadoğu ve Avrupa’ya bağlayan ana nakliye yollarına yakın stratejik Hambantota limanıdır. Sri Lanka’nın ABD ve Hindistan ile yakınlaşması bu yatırımları tehlikeye atıyor.

Dissanayake yemin ederek göreve başlamasının ardından yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında şunları söyledi: “Ülkemizin uluslararası desteğe ihtiyacı var. Bu nedenle beklentimiz, dünyadaki güç bölünmelerine bakmaksızın her devletle ülke için en avantajlı şekilde ilişki kurmaktır.”

Dissanayake rejimi, farklı güçler arasında basit bir denge kurmanın ötesinde, Wickremesinghe tarafından da izlenen ABD yanlısı çizgiyi sürdürecektir.

JVP/NPP seçim bildirgesi açıkça Hindistan’a ve dolayısıyla ABD emperyalizmine eğilimliydi. Bildirgede parti, Sri Lanka’nın “toprağının, gökyüzünün ya da denizinin Hindistan’ı ve bölgeyi tehdit edecek hiçbir faaliyet için kullanılmasına izin vermeyecektir,” deniyordu.

Dissanayake’nin dış politika yönelimi, Aruni Wijewardane’yi Wickremesinghe döneminde yürüttüğü Dışişleri Bakanlığı Sekreterliği görevine yeniden atamasıyla da vurgulanmıştır.

2022’den beri Wickremesinghe’nin görevde olduğu iki yıl boyunca JVP/NPP, onun ABD yanlısı politikalarına hiçbir şekilde itiraz etmedi ya da eleştiride bulunmadı. Bunlar arasında Washington ve Yeni Delhi’nin şiddetle karşı çıkması üzerine Çin araştırma gemilerinin Sri Lanka limanlarına gelmesinin yasaklanması ve bu yıl Yemen’deki Filistin yanlısı Husi isyancıların saldırısına karşı İsrail’e yapılan sevkiyatları korumak üzere ABD öncülüğündeki Refah Muhafızı Operasyonu kapsamında bir Sri Lanka savaş gemisinin Kızıldeniz’e gönderilmesi de yer alıyordu.

İsrail rejiminin Gazze ve Batı Şeria’da Filistinlilere yönelik soykırımı ve şimdi de Lübnan’daki barbarca askeri saldırıları, Ortadoğu’da ABD ve müttefiklerinin desteğiyle genişleyen savaşın bir parçasıdır. Onlar aynı zamanda Ukrayna’da Rusya’ya karşı savaşa ve Çin’le savaş hazırlıklarına hız veriyorlar. Bunlar, süratle gelişmekte olan ve potansiyel olarak felakete yol açabilecek bir küresel savaşın üç cephesidir.

Devlet başkanlığı seçim kampanyası sırasında Dissanayake ve diğer düzen adayları, insanlığa yönelik bu varoluşsal tehdit konusunda tamamen sessiz kalarak kitleleri karanlıkta bıraktılar.

Sosyalist Eşitlik Partisi (SEP) ise vahim tehlikelere karşı uyarıda bulundu ve Sri Lanka’daki işçileri ve gençleri Güney Asya’daki ve dünya çapındaki sınıf kardeşleriyle birleştirmek ve sosyalist politikalara dayalı uluslararası bir savaş karşıtı hareket inşa etmek için kampanya yürüttü.

Bu kampanyanın bir parçası olarak şunları talep ettik:

  • ABD ile yapılan ACSA ve SOFA gibi tüm gizli anlaşmalar yayımlansın!
  • Emperyalist güçlerle ve Hindistan gibi diğer ülkelerle yapılan tüm savunma anlaşmaları feshedilsin!

SEP, bir üçüncü dünya savaşını ve nükleer bir dünya savaşını önlemenin tek bir yolu olduğunu vurgulamaktadır: Kapitalizmin ve dünyanın gerici bir temelde rakip ulus devletlere bölünmüşlüğünün, işçi sınıfı devrimleriyle sona erdirilmesi.

Loading