Η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είναι σε κρίση. Από τότε που ήρθε στην εξουσία τον Ιούνιο του 2012 με τη ΔΗΜΑΡ,  η οποία απεχώρησε από την κυβέρνηση πέρυσι, έχει προχωρήσει στην υλοποίηση ολοένα και βαθύτερων μέτρων λιτότητας. 

Ως αποτέλεσμα, τα τρία κόμματα έχουν χάσει το κύρος τους σε μέγιστο βαθμό.  Το ΠΑΣΟΚ έχει σχεδόν διαλυθεί. Συμπράττει τώρα  με μερικά ακόμα μικρότερα κόμματα στη σφαίρα επιρροής του, κάτω από την αιγίδα του συνασπισμού «Ελιά», και μόλις που πιάνει το 5 τοις εκατό σε δημοσκοπήσεις. 

Το άλλο κύριο κόμμα της συγκυβέρνησης, η Νέα Δημοκρατία, η οποία μαζί με το ΠΑΣΟΚ αποτέλεσε την ραχοκοκκαλιά της αστικής εξουσίας μετά την πτώση της δικτατορίας το 1974, είναι ευρέως μισητή με μια σειρά στελεχών να έχουν αυτομολήσει από τις τάξεις της. Στις επερχόμενες δημοτικές και ευρωπαϊκές εκλογές αντιμετωπίζει  την ήττα. 

Το πολιτικό κενό έχει οδηγήσει στην ανάδυση 15 περίπου νέων πολιτικών σχηματισμών κυρίως αποσχίσεις από τις υπάρχουςες πολιτικές οργανώσεις. 

Ο πιο πρόσφατος σχηματισμός - Το Ποτάμι - δημιουργήθηκε στα τέλη του Φλεβάρη από τον δημοσιογράφο Σταύρο Θεοδωράκη,παρουσιαστή της εβδομαδιαίας εκπομπής «Πρωταγωνιστές», στην οποία καταπιάνεται με κοινωνικά θέματα όπως η αστεγία, η φτώχια και η τοξικομανία. 

Μέσα σε μια βδομάδα από την ανακοίνωση του Θεοδωράκη σε συνέντευξη τύπου ότι ιδρύει το Ποτάμι, η δημοτικότητα του κόμματος ανέβηκε σχεδόν στο 6 τοις εκατό, ποσοστό λίγο πιο πάνω από αυτό του ΠΑΣΟΚ και άλλων καθιερωμένων κομμάτων. Μια περαιτέρω δημοσκόπηση της Alco έδειξε πως η δημοτικότητα του κόμματος αυξήθηκε από το 5,7 τοις εκατό στο 8,8 τοις εκατό μέσα σε μια μόνο βδομάδα. Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση της Alco ανέδειξε τον Θεοδωράκη με ποσοστό «έγκρισης» 44 τοις εκατό ως τον πιο δημοφιλή ηγέτη κόμματος σε σύγκριση με ποσοστό 31 τοις εκατό για τον πρωθυπουργό και πρόεδρο της ΝΔ Αντώνη Σαμαρά. 

Αυτό συμβαίνει κάτω από συνθήκες όπου ο Θεοδωράκης, εκτός από ορισμένες ασαφείς δηλώσεις, δεν έχει καν ακόμα διατυπώσει ένα πρόγραμμα ή κάποιες πολιτικές. Σύμφωνα με το Ρόιτερ, η έλξη που ασκεί ο Θεοδωράκης «βασίζεται στο γεγονός ότι βρίσκεται εκτός της παλαιοκομματικής κουλτούρας η οποία κατηγορείται ότι έφερε την Ελλάδα στο χείλος της χρεωκοπίας.» 

Ωστόσο, στη συνέντευξη τύπου του Θεοδωράκη ήταν φανερό ότι προωθούσε μια δεξιά λαϊκιστική έκκληση για εθνική ενότητα, η οποία ουσιαστικά βασίζεται στην αποδοχή  της ίδιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής λιτότητας όπως αυτή της συγκυβέρνησης. 

Ο Θεοδωράκης χρησιμοποιεί ένα είδος αριστερής απόχρωσης δηλώνοντας πως «Από τα παιδικά μου χρόνια θεωρώ τον εαυτό μου αριστερό. Για μένα, το κρίσιμο ζήτημα είναι να οριστεί τί σημαίνει να βρίσκεσαι σήμερα στην αριστερά.» 

«Πρέπει να συμπεριλάβουμε στο πρόγραμμά μας αριστερές και νεοφιλελεύθερες ιδέες διότι η Ελλάδα χρειάζεται άμεσες λύσεις» πρόσθεσε καθιστώντας σαφές το γεγονός πως δεν εκφράζει τίποτα το πραγματικά αριστερό. Υπερασπίζεται την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τα βάναυσα μέτρα λιτότητας. Επεσήμανε ότι το κόμμα του δεν είναι «ευρωσκεπτιστικό»,δηλώνοντας πως «άσχετα από τα σημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα με τους εταίρους της, η Ευρώπη εξακολουθεί να είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος.» 

Όσο αφορά πιθανές πολιτικές συνεργασίες, ο Θεοδωράκης κατέστησε σαφή την ετοιμότητά του να συνεργαστεί και να μπει σε συνασπισμό με σχεδόν οποιονδήποτε.  Δήλωσε πως: «Υπάρχουν πολλοί πολιτικοί που μπορούν να φανούν χρήσιμοι και προσβλέπουμε σε συνεργασία με αυτούς, για να βάλουμε νέους κανόνες στην πολιτική... Δημοκρατία-Ευρώπη-Ανθρωπισμός: βασικό σύστημα αξιών για την όποια πολιτική συνεργασία».

Σε συνέντευξή του με το Ρόιτερς,  ο Θεοδωράκης ανέπτυξε την προοπτική του για την συσπείρωση όλων των πολιτικών τάσεων για το καλό του έθνους.  «Σε αυτή τη χώρα δεν έχει νόημα να πεις αν είσαι με την αριστερά ή την δεξιά.  Όταν υπάρχουν τόσα προβλήματα, όταν νιώθεις πως το πλοίο βουλιάζει, δεν ρωτάς αν υπάρχει κάποιος καλός αριστερός μηχανικός ή κάποιος καλός δεξιός μηχανικός. Θες απλά έναν καλό μηχανικό.» 

Δήλωσε επίσης ότι «η Ελλάδα έχει τεράστια προβλήματα τα οποία δεν μπορούσαν να λυθούν χωρίς ξένη βοήθεια.  Το μείζον θέμα δεν είναι να βρούμε τί πήγε στραβά αλλά να εφεύρουμε μια νέα εθνική στρατηγική για να βάλουμε τέλος στην οικονομική και κοινωνική κρίση.» 

Κάτω από το σλόγκαν «πολιτική για όλους» ο Θεοδωράκης προωθεί την ιδέα πως η επίτευξη εθνικής οικονομικής αναγέννησης μέσα στα πλαίσια του καπιταλιστικού κερδοσκοπικού συστήματος είναι εφικτή: «Η Ελλάδα σε αυτήν τη μεταμνημονιακή εποχή θα πρέπει να παράγει. Προέχει να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα της χώρας μόνοι μας και βεβαίως να καταφύγουμε στους Ευρωπαίους να στηρίξουν αυτό το σχέδιο.  Η χώρα χρειάζεται σταθερό πλαίσιο,  χωρίς φορολογικούς αιφνιδιασμούς και πολιτικούς τσαμπουκάδες. Να βάλουμε μπροστά την ελληνική μηχανή.» 

Ο Θεοδωράκης επιχειρεί να απευθυνθεί σε όλα τα κοινωνικά και πολιτικά στρώματα– από αυτά που έχουν χτυπηθεί από την μαζική φτώχεια και ανεργία μέχρι αυτά που απαιτούν μεγαλύτερες καταπατήσεις ενάντια σε ότι απομένει από τις κοινωνικές παροχές στην Ελλάδα. Με αυτό τον τρόπο ισχυρίζεται πως «η χώρα δεν χρειάζεται να απολύσει δημοσίους υπαλλήλους. Έχει ένα κακό δημόσιο. Χρειάζεται ανακατανομή του εργατικού δυναμικού.Είναι αδιανόητο κάποιοι να αρνούνται την αξιολόγηση των αναγκών".  Η φράση «ένα κακό δημόσιο» δεν διαφέρει και τόσο πολύ από τα επιχειρήματα της δεξιάς τα οποία περιγράφουν σε τακτική βάση το δημόσιο ως «φουσκωμένο» και «αντιπαραγωγικό» δικαιολογώντας με αυτό τον τρόπο την υλοποίηση μεγάλων περικοπών. 

Σε αυτή την βάση, ο Θεοδωράκης εισηγείται την επέκταση του επιδόματος ανεργίας «από τους 12 στους 24 μήνες και να βρούμε τρόπους να κρατήσουμε τους νέους στην ελληνική οικονομία, με τη σύμπραξη του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα πάνω στη βάση στήριξης της καινοτομίας».  Με την ανεργία να κυμαίνεται στο 60 τοις εκατό για τους νέους και τον κατώτατο μισθό, έχοντας ήδη κοπεί κατά 32 τοις εκατό, να βρίσκεται στα 500 ευρώ το μήνα, η «καινοτομία» για την οποία καλεί ο Θεοδωράκης σίγουρα θα έχει ως συνέπεια περαιτέρω περικοπές σε μισθούς και την εισαγωγή κάποιου είδους υποχρεωτικής εργασίας. 

Το Ποτάμι επικροτήθηκε σε μια πρόσφατη συνάντηση από 30 προσωπικότητες κυρίως ακαδημαϊκούς, επαγγελματίες, δημοσιογράφους και συγγραφείς.   Τον Θεοδωράκη υποστήριξε επίσης και ο ακραίος νεοφιλελεύθερος Θάνος Τζήμερος, πρόεδρος του μικρού κόμματος Δημιουργία Ξανά.  Τον περασμένο Νοέμβρη, μετά από αντιδράσεις σχετικά με έναν ξενοδόχο ο οποίος έβαλε αγγελία για δουλειά με στέγη και φαγητό ως μόνη πληρωμή, ο Τζήμερος έγραψε:  «Αν υπάρχει κάποιος άστεγος ο οποίος δέχεται να εργαστεί με αντάλλαγμα φαγητό και ύπνο, γιατί το κράτος πρέπει να εμποδίσει την συμφωνία αυτών των δύο;» 

Μιλώντας το σαββατοκύριακο στην ιδιαίτερη του πατρίδα, τα Χανιά, ο Θεοδωράκης δήλωσε πως: «Εχουμε μια ξεκάθαρη πρόταση για τα άλλα κόμματα. Να σκίσουν τα προγράμματα τους και να καθήσουν με αυτούς που θα επιλέξει ο κόσμος μετά τις ευρωεκλογές και τις εθνικές εκλογές και να φτιάξουν ένα πρόγραμμα εθνικής σωτηρίας. Να βρούμε τις 30 λύσεις στα 30 προβλήματα που έχουμε.»

Μια αρχική δημοσκόπηση αποκάλυψε πως το Ποτάμι τράβηξε τη μεγαλύτερη υποστήριξή από την ΔΗΜΑΡ (12,8 τοις εκατό), ΑΝΕΛ (12,1 τοις εκατό), ΠΑΣΟΚ (8,1 τοις εκατό) και ΣΥΡΙΖΑ (7,7 τοις εκατό).   Μια κατοπινή δημοσκόπηση της Εφημερίδας των Συντακτών, βρήκε πως το 17,5 τοις εκατό των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσαν επίσης πως υποστηρίζουν το Ποτάμι, όπως επίσης και το 16 τοις εκατό των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ και το 3 τοις εκατό των ψηφοφόρων των ΑΝΕΛ.  Το 10 τοις εκατό των ψηφοφόρων άλλων κομμάτων επίσης επικρότησαν το Ποτάμι. Η Καθημερινή δήλωσε πως «είναι αξιοσημείωτο πως ενώ η μέγιστη υποστήριξη για το Ποτάμι φαίνεται να έρχεται από την κεντροαριστερά και την αριστερά, το κόμμα βρίσκει επίσης υποστήριξη και από τους δεξιούς λαϊκιστές Ανεξάρτητους Έλληνες.»

Τα ΜΜΕ έχουν εκφράσει την ανησυχία πως η ξαφνική άνοδος του Ποταμιού είναι ένδειξη του γεγονότος  πως ο πληθυσμός είναι σε μεγάλο βαθμό εχθρικός προς το υπάρχον πολιτικό σκηνικό.  Η Καθημερινή πρόσθεσε ότι «είναι φανερό πως οι πολίτες αναζητούν κάτι καινούργιο.»

Η εργατική τάξη δεν μπορεί να έχει καμμία εμπιστοσύνη σε δυνάμεις όπως ο Θεοδωράκης και τις καπιταλιστικές «λύσεις» που προωθεί, οι οποίες έχουν ήδη βυθίσει εκατομμύρια κόσμο σε επίπεδα φτώχειας πρωτοφανή από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως υποστηρικτής της ΕΕ ο Θεοδωράκης επικροτεί τον ίδιο φορέα που από το 2009 έχει απαιτήσει την επιβολή ολοένα και βαθύτερων περικοπών από διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις.  Αν το Ποτάμι κατάφερνε να διασφαλίσει θέσεις σε μια μελλοντική κυβέρνηση οποιασδήποτε πολιτικής απόχρωσης, η ΕΕ θα απαιτούσε τα ίδια από αυτούς και θα έβρισκε στις τάξεις του έτοιμους υποστηρικτές.

23 Μαρτίου 2014