Στις 24 Σεπτεμβρίου το πρώην διευθυντικό στέλεχος ναυτιλιακής εταιρείας και χρηματιστής της Goldman Sachs Στέφανος Κασελάκης εξελέγη αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, αντικαθιστώντας τον Αλέξη Τσίπρα.
Ο Κασελάκης κέρδισε σχεδόν το 57% των ψήφων των 133.600 μελών του κόμματος - με συμμετοχή που ξεπέρασε το 70%. Δεν είχε καμία γνωστή διασύνδεση με τον ΣΥΡΙΖΑ πριν από το 2023 και ζούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες μέχρι πριν από λίγους μήνες, όπου, εκτός από τη διοίκηση ναυτιλιακών επιχειρήσεων και την εργασία του στην Goldman Sachs, ήταν εθελοντής στην προεκλογική εκστρατεία του Τζο Μπάιντεν για τις προεδρικές εκλογές του 2008 και εργάστηκε στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS).
Σε μια φανταχτερή καμπάνια κατά την οποία παρουσίασε ελάχιστες συγκεκριμένες πολιτικές, τρία σχόλια ξεχωρίζουν.
Πρώτον, σε ένα άρθρο γνώμης που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο, δήλωσε πως η ξαφνική συμμετοχή του στην ελληνική πολιτική ήταν «ένα σύντομο διάλειμμα μεταξύ δύο κεφαλαίων στην επιχειρηματική μου καριέρα».
Δεύτερον, ότι είναι σε καλύτερη θέση για να νικήσει τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη λόγω των καλύτερων αγγλικών, οικονομικών και επιχειρηματικών γνώσεών του.
Τρίτον, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει απλώς να αντιγράψει την αμερικάνικη φόρμουλα των Δημοκρατικών με το χτίσιμο ενός πλατιού κόμματος όσο το δυνατόν γρηγορότερα.
Μεταξύ εκείνων που συνεχάρησαν τον νέο ηγέτη ήταν και η δεξιά κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ), με τον εκπρόσωπο Τύπου Παύλο Μαρινάκη να ελπίζει για «μια σοβαρή και αξιόπιστη αντιπολίτευση και ο ΣΥΡΙΖΑ να εισέλθει στο δρόμο της αλήθειας και του ρεαλισμού».
Ο πρώην βουλευτής της ΝΔ Ευάγγελος Αντώναρος, ο οποίος κατέβηκε υποψήφιος με τον ΣΥΡΙΖΑ στις φετινές εκλογές του Μαΐου μετά από αίτημα του Τσίπρα, σχολίασε πως «στηρίζουμε τον Κασελάκη γιατί θέλει να μετατοπίσει το κόμμα προς το κέντρο, το χώρο που έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές».
Η εκλογή του Κασελάκη αποτελεί άλλo ένα κατηγορώ όσων υποστήριξαν τις αριστερές προσποιήσεις του ΣΥΡΙΖΑ όταν διεκδικούσε την πρώτη του θητεία στις εκλογές του 2015. Αποτελεί επαλήθευση του χαρακτηρισμού του World Socialist Web Site ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα ψευτοαριστερό κόμμα, που εκπροσωπεί στρώματα της εύπορης μεσαίας τάξης και εξυπηρετεί τα συμφέροντα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εξελέγη το 2015 με βάση τις υποσχέσεις του να καταπολεμήσει τις επιταγές λιτότητας της Τρόικας - της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Στο δημοψήφισμα που διοργάνωσε το κόμμα το καλοκαίρι του ίδιου έτους, το 60% των ψηφοφόρων απέρριψε την καταστροφική «αναδιάρθρωση» της ελληνικής οικονομίας και του δημόσιου τομέα που απαιτούσαν οι ευρωπαϊκές τράπεζες και κυβερνήσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ καταπάτησε αυτές τις λαϊκές εντολές, σπεύδοντας, σε συνασπισμό με τους δεξιούς Ανεξάρτητους Έλληνες, να επιβάλλει τα επόμενα τέσσερα χρόνια μια χωρίς προηγούμενο σειρά μέτρων λιτότητας στη χώρα, ενώ κατέστειλε βάναυσα την αντίδραση της εργατικής τάξης. Ταυτόχρονα, οι στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν σε πραγματικούς όρους.
Οι κοινωνικές συνέπειες ήταν τρομακτικές, βυθίζοντας τους εργαζόμενους σε μια απελπιστική εξαθλίωση, η οποία έδωσε τον τόνο στο ευρύτερο κύμα περικοπών δαπανών και συρρίκνωσης των μισθών σε όλη την Ευρώπη. Όταν ο Κασελάκης δηλώνει πως «τιμά» τον Αλέξη Τσίπρα και πως «είμαι εδώ για να συντηρήσω την παρακαταθήκη του ζωντανή», πρόκειται για μια απειλή που στρέφεται κατά της εργατικής τάξης.
Ως μέλος του CSIS - μιας από τις κορυφαίες δεξαμενές σκέψης του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, με καταβολές από τον Ψυχρό Πόλεμο - θα εδραιώσει επίσης τη δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ στο ΝΑΤΟ και στον πόλεμο κατά της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η Ελλάδα παρέμεινε μέλος της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του ΣΥΡΙΖΑ, διευκολύνοντας τις επιχειρήσεις του στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα και διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στη συμμαχία. Το 2018, το έτος πριν από την αποχώρηση του κόμματος από την εξουσία, οι ελληνικές στρατιωτικές δαπάνες ήταν 2,4% του ΝΑΤΟ, δηλαδή στη δεύτερη θέση μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ενώ βρισκόταν στην αντιπολίτευση πέρυσι, ο ΣΥΡΙΖΑ ψήφισε υπέρ της αποδοχής των αιτήσεων της Φινλανδίας και της Σουηδίας να ενταχθούν στη συμμαχία.
Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να εντείνεται, ο Κασελάκης έχει πέσει με αλεξίπτωτο στην ελληνική πολιτική, με την ενεργό παρέμβαση της Ουάσινγκτον. Ο σκοπός της παρέμβασης αυτής είναι η εμβάθυνση της ελληνικής συμμετοχής στον πόλεμο στην Ουκρανία και η διατήρηση της στήριξης του ΝΑΤΟ από τα κύρια κόμματα της Ελλάδας - παρά την ευρεία εχθρότητα του πληθυσμού ενάντια στη συμμαχία.
Ο Κασελάκης αναλαμβάνει τον έλεγχο ενός πλήρως απαξιωμένου κόμματος. Από το 2015 όταν ανέβηκε στην εξουσία μέχρι την ήττα του από την ΝΔ στις εκλογές του 2019 η δημοτικότητα του ΣΥΡΙΖΑ είχε διαδοχικά συρρικνωθεί. Η θητεία του κόμματος στην αντιπολίτευση δεν έκανε τίποτα για να αντιστρέψει την τύχη του. Από τον Ιανουάριο του 2015 έως τις πιο πρόσφατες εκλογές του Ιουνίου 2023, το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ μειώθηκε στο μισό, σε λιγότερο από 18%.
Μετά τη συντριβή του Ιουνίου ο Τσίπρας παραιτήθηκε ως πρόεδρος του κόμματος, θέτοντας σε κίνηση την διαδικασία για την εκλογή νέου προέδρου η οποία ανέδειξε τον Κασελάκη. Με τη λαϊκή υποστήριξη που είχε συγκεντρώσει πριν από οκτώ χρόνια να έχει πλέον εξανεμιστεί, η πολιτική ουσία του κόμματος έχει έρθει πλέον στην επιφάνεια. Από ένα κόμμα που υπηρετούσε τους τραπεζίτες, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μετατραπεί σε ένα κόμμα του οποίου ηγείται άμεσα ένας τραπεζίτης.
Η Διεθνής Επιτροπή της Τέταρτης Διεθνούς (ΔΕΤΔ), βασιζόμενη σε μια μαρξιστική ανάλυση των ταξικών δυνάμεων, προειδοποίησε πριν από τις εκλογές για τον αντιδραστικό ρόλο που θα έπαιζε ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο WSWS στις 24 Ιανουαρίου 2015, αμέσως πριν από τις εκλογές που έφεραν το κόμμα στην εξουσία εξηγούσε πως:
Μετά από πέντε χρόνια σκληρών μέτρων λιτότητας που απαιτήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η χώρα έχει καταβυθιστεί οικονομικά και κοινωνικά. Τα παραδοσιακά κόμματα είναι τόσο μισητά που ο ΣΥΡΙΖΑ, ο «Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς», έχει μεγάλη πιθανότητα να κερδίσει τις εκλογές και να αναλάβει την κυβέρνηση. Αλλά για τους εργαζόμενους μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα σήμαινε μια διέξοδο από την κρίση, αντίθετα, θα σήμαινε ένα τεράστιο κίνδυνο.
Παρά την αριστερή του πρόσοψη, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα αστικό κόμμα που βασίζεται σε εύπορα στρώματα της μεσαίας τάξης. Οι πολιτικές του καθορίζονται από γραφειοκράτες συνδικαλιστές, ακαδημαϊκούς, επαγγελματίες και κοινοβουλευτικούς διεκπεραιωτές που επιδιώκουν να υπερασπίσουν τα συμφέροντα τους διατηρώντας την κοινωνική τάξη. Ενώ ο ηγέτης του, Αλέξης Τσίπρας, υπόσχεται στους ψηφοφόρους μια (πολύ μικρή) μείωση της τρομερής λιτότητας στην Ελλάδα, ποτέ δεν παύει να υπόσχεται στους εκπροσώπους των τραπεζών και των κυβερνήσεων στο εξωτερικό ότι δεν έχουν «τίποτε να φοβηθούν» από μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Αυτός είναι ο κοινωνικός περίγυρος που στήριξε τον Κασελάκη του οποίου ο Τσίπρας υπήρξε ο κορυφαίος εκπρόσωπος την τελευταία δεκαετία. Από την σκοπιά του ελληνικού και του ευρωπαϊκού καπιταλισμού ο Τσίπρας εισέπραξε το δικαίωμα για μια επάξια ξεκούραση, παρόμοια με αυτή του πρώην υπουργού των Οικονομικών τον Γιάνη Βαρουφάκη, ο οποίος διάγει μια πολύ άνετη ζωή στο ειδυλλιακό νησί της Αίγινας, με δηλωμένο εισόδημα περίπου 200.000 ευρώ ετησίως - ενώ παράλληλα ηγείται επίσημα του κόμματος ΜέΡΑ25 (ένας ΣΥΡΙΖΑ νούμερο δύο).
Οι αναλύσεις της ΔΕΤΔ δημοσιεύτηκαν αψηφώντας την καμπάνια που διεξήγαγε η ψευτοαριστερά διεθνώς για να αντλήσει υποστήριξη υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ και να δικαιολογήσει τις προδοσίες του. Καταγγέλλοντας αυτές τις οργανώσεις, μια δήλωση της 15ης Νοεμβρίου 2015, που συνοψίζει τα γεγονότα στην Ελλάδα, εξηγούσε πως:
Ο ΣΥΡΙΖΑ βασίστηκε στις υπηρεσίες ενός ολόκληρου στρώματος πολιτικών τάσεων που δημιούργησαν ψευδαισθήσεις ότι θα αντιστεκόταν στις προσταγές του ελληνικού και διεθνούς χρηματοπιστωτικού κεφάλαιου. Αυτό το ευρύ φάσμα ψευτο-αριστερών κομμάτων βρίσκονται εκτεθειμένα σαν αντιδραστικά όργανα του χρηματοπιστωτικού κεφάλαιου.
Η εκλογή του Κασελάκη επισημοποιεί αυτή τη σχέση και υπογραμμίζει το συμπέρασμα που προώθησε η ΔΕΤΔ από την αρχή:
Το κεντρικό καθήκον είναι ο πολιτικός επανεξοπλισμός της εργατικής τάξης και το χτίσιμο μιας νέας επαναστατικής ηγεσίας, βασισμένων σε μια αμείλικτη κριτική κομμάτων, προσωπικοτήτων και πολιτικών αντιλήψεων που ευθύνονταν για την ήττα. Αυτή είναι η σημασία της δουλειάς που πραγματοποίησε η Διεθνής Επιτροπή της Τέταρτης Διεθνούς σε σχέση με τα γεγονότα στην Ελλάδα.
Στην Ελλάδα, την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο, η εργατική τάξη μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό της μόνο με το χτίσιμο νέων κομμάτων της εργατικής τάξης, τα οποία είναι εντελώς ανεξάρτητα από όλα τα τμήματα της καπιταλιστικής τάξης, βασισμένων σε ένα διεθνιστικό επαναστατικό πρόγραμμα, στραμμένων προς την εγκαθίδρυση εργατικής εξουσίας, την κατάργηση του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση μιας παγκόσμιας σοσιαλιστικής κοινωνίας.